Book Name:Ghous e Aazam As A Mufti e Aazam

علم تفسير تي وڏي نظر

حضرت حافظ ابُو العَبَّاس احمد رَحْمَةُ اللهِ عَلَيۡه فرمائن ٿا ته مان علّامه ابنِ جوزي رَحْمَةُ اللهِ عَلَيۡه سان گڏ هڪ دفعي حُضُور غوثِ پاڪ رَحْمَةُ اللهِ عَلَيۡه جي اجتماعِ غوثيه ۾ حاضر ٿيس، هڪ قاريءَ قرآنِ ڪريم جي تلاوت ڪئي، تلاوت کان پوءِ حُضُور غوثِ پاڪ رَحْمَةُ اللهِ عَلَيۡه وعظ جي شروعات ڪئي ۽ تلاوت ڪيل آياتِ مُبارَڪه مان هڪ آيت جي تفسير بيان ڪندي آيت جي هڪ معني بيان فرمائي، مون عَلامه ابنِ جوزي رَحْمَةُ اللهِ عَلَيۡه کان پڇا ڪئي، ڇا توهان کي هن تفسير جو علم هو؟ انهن جواب ڏنو، ها! مون کي اهو تفسيري قول معلوم هو، ان کان پوءِ حُضُور غوثِ پاڪ رَحْمَةُ اللهِ عَلَيۡه هڪ هڪ ڪري يارهن (11) تفسيري قول بيان ڪيا، منهنجي پڇڻ تي هر ڀيري علامه ابنِ جوزي رَحْمَةُ اللهِ عَلَيۡه فرمائيندا رهيا ته اهي تفسيري قول به مون کي معلوم هئا، حافظ ابو العباس رَحْمَةُ اللهِ عَلَيۡه فرمائن ٿا ته حُضُور غوثِ پاڪ رَحْمَةُ اللهِ عَلَيۡه ان هڪ آيتِ مُبارَڪه جا چاليھ (40) تفسيري قول بيان ڪيا ۽ هر هر قول جي قائل(چوڻ واري) جو نالو به ٻڌايو، پر يارهن (11) تفسيرن کان بعد هر تفسير جي باري ۾ منهنجي پڇڻ تي علامه ابنِ جوزي نه ۾ مٿو لوڏيندي چوندا رهيا ته اها تفسير منهنجي عِلم ۾ ناهي۔ (اخبارالاخیار ،ص۱ ۱،بہجۃ الاسرار،ذکر علمہ …الخ،ص ۲۲۴،ذبدۃ الاثار،ص ۵۲) 

کوئی اُن کے رُتبہ کو کیا جانتا ہے                                                                                                                                                                      محمد کے ہیں جانشیں غوثِ اعظم

تجھے سب نے جانا تجھے سب نے مانا                                                                                                                                                  تری سب میں دھومیں مچیں غوثِ اعظم

تری ذات سے اے شریعت کے حامی                                                                                                                                 طریقت کی رمزیں کھلیں غوثِ اعظم

شریعت طریقت کے ہر سلسلے میں                                                                                                                                                   ہیں تیری ہی نہریں بہیں غوثِ اعظم([1])

  مختصر وضاحت: حضور غوثِ پاڪ رَحْمَةُ اللهِ عَلَيۡه جي رتبي کي ڪير ٿو ڄاڻي سگھي، جو پاڻ ته ٻنهي جھانن جي داتا مڪي مدني مصطفيٰ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيۡهِ واٰلِهٖ وَسَلَّمَ جا جانشين آهن،


 

 



[1]  قبالۂ  بخشش،ص١٦٦تا١٦٩۔