رحمٰن ۽ رحيم هي ٻئي الفاظ  لفظ رَحۡم مان بڻيا آهن.  رَحۡم جي معنٰي آهي: مهرباني ڪرڻ، فضل ۽ احسان ڪرڻ. ^[1] علماءِ ڪرام فرمائن ٿا: الله پاڪ پنهنجي بي پناھ رحمتن جي بيان جي لاءِ پنهنجين ٻه صفتن (رحمٰن ۽ رحيم) کي ذڪر فرمايو. هن ۾ اشارو آهي ته الله پاڪ جي رحمت سندس غضب تي حاوي آهي. ^[2] حديث قدسي ۾ آهي: سَبَقَتْ رَحْمَتِی غَضَبِی  يعني منهنجي رحمت منهنجي غضب تي سبقت رکي ٿي.^[3]

سَبَقَتْ رَحْمَتِی عَلٰی غَضَبِیْ                                                                                                                                                جب سے تُو نے سنا دیا یا رَبّ!

آسرا ہم گناہگاروں کا                                                                                                                                                   اور  مضبوط  ہو  گیا  یا  رَبّ!([4])

صَلُّو ْا عَلَي الْحَبيب!                                                          صَلَّي اللهُ عَلٰي مُحَمَّد

الله پاڪ جي  بي پناه رحمتن جو بيان

حديث جي مشهور ڪتابن بخاري شريف ۽ مسلم شريف جي روايت ۾ آهي، رحمت دوعالم، سرور ذيشان صَلَّى اللّٰهُ عَلَيۡهِ واٰلِهٖ وَسَلَّمَ  فرمايو: الله پاڪ جون 100 رحمتون آهن، انهن مان صرف هڪ رحمت الله پاڪ جنّن، انسانن، جانورن ۽ ڪيڙن مڪوڙن وغيره ۾ لاٿي، انهي سبب هي پاڻ ۾ هڪٻئي تي رحم ڪن ٿا. ^[5]  يعني هن دنيا ۾ جتي به، جنهن انداز سان به رحمت، ڀائيچاري، احسان ۽ مهرباني جا رويّا موجود آهن، اهو سڀئي الله پاڪ جي صرف هڪ قِسم جي رحمت جو اثر آهي. * ماءُ پنهنجي ٻارن سان پيار ڪندي آهي، هي به انهيءَ رحمت الٰهي جو ظهور آهي * پيءُ جي دل ۾ پنهنجي ٻارن جي لاءِ شفقت آهي،