تپوس اوكړو : اے روحُ الله! آيا په دُنيا كښې داسې څوك شته دے چې هغه په سيرت كښې ستاسو په شان وي؟ اوئې فرمائيل : آو! په چا كښې چې درې صِفَتونه وي هغه په سيرت كښې زما په شان دے : (1) مَنْ کَانَ مَنْطَقُہٗ ذِکْراً  چې د هغه وينا ذِكر وي ، (2) وَصَمَتُہٗ فِکْراً  چې خاموشه وي نو غوروفِكر كوي ،  (3) وَنَظَرُہٗ عِبْرَۃً  او د هغه په نظر كښې عِبرت وي.^[1]

     خوږو او محترمو اسلامي ورونړو! دا درې واړه صِفَتونه عقل زياتولو والا دي. لکه وړومبے صفت : چې د هغه وينا د الله پاک ذِكر وي ، دويم صفت : چې خاموشه وي نو غور و فکر کوي ، اوَّل خو خاموشي پخپله حكمت دے ، د الله پاك خوږ حبيب صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَاٰلِهٖ وَسَلَّم ارشاد فرمائي : خاموشي حكمت دے خو خاموشه اوسيدونكي ډير كم دي.^[2]  

بيا په خاموشئ کښې د آخرت په معاملاتو کښې غو ر و فِکر کول ، د خپل ايمان د حفاظت فکر کول ، د الله پاک د فرمانبردارئ کولو او د نافرمانئ نه د بچ کيدلو فکر کول وغيره. دريم صفت : او دُنيا ته د عبرت په نظر کتل چې دا هر څه به فنا شي ، بس ما سره به صرف خپل اعمال ځي ، ځکه چې څومره بادشاهان په دُنيا تير شوي دي خو هغوئي ځان سره هيڅ دُنياوي مال و دولت نه دے وړے.

(4) د عقل زياتولو څلورمه طريقه : د تجربه كارو ، عقلمندو او هوښيارانو خلقو صُحبَت اختيار كړئ. اِمامُ الانبياء ، سَيِّدُ المُرسلين صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَاٰلِهٖ وَسَلَّم فرمائي : چې كله